MARKA TESCİLİ NEDEN GEREKLİDİR?
Kullandığınız ticari işaretin ayırt edici taklit edilmesinden endişe duyulması halinde, en kısa sürede tescili için TPE'ye başvurulması gerekir. Diğer gerçek ya da tüzel kişiler sizden önce markanızın tescili için başvuruda bulunabilir ve sizin hak kaybınıza sebep olabilir. Markanız tescil edilebilirlik kriterlerine sahip ise tescil edilerek on yıl süre ile korunacaktır. Her on yılın sonunda yapacağınız yenileme talebi ile de koruma süresini istediğiniz kadar uzatmanız mümkün olacaktır. Bunun yanında;
· Tescilli markanıza ait tüm haklar size aittir. Üçüncü kişiler izinsiz kullanamaz.
· Ayrıca markanızı bir başkasına devredebilir ya da kullanım hakkını verebilirsiniz.
MARKA TESCİL BAŞVURUSUNDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR?
Öncelikle yukarıda belirtildiği üzere marka olarak tescil edilmek istenen işaretin ayırt edici olması zorunluluktur. Buna göre, üzerinde çalışılan işaretin ayırt edici bir işaret olmasının en baştan sağlanması gerekmektedir. Aksi durum işaretin tesciline engel olacağı gibi bir şekilde söz konusu işaret tescil edilse dahi üzerinde kullanılacağı ürün veya hizmetleri piyasada mevcut benzer ürün ya da hizmetlerden ayırt edilmesi sağlanmış olmayacağından markadan beklenilen hukuki ve ekonomik yararlar sağlanamayacak ve markanın etkisi çok az olacaktır. Yukarıda belirtildiği gibi, tescil edilmesi düşünülen bir işaretin aynısının ya da benzerinin başkaları tarafından daha önce tescil için başvurusu olması ya da tescil edilmiş olması marka olarak tescilin önünde bir engeldir. Bu durumda bir benzerlik araştırmasının yapılması zorunlu bir işlemdir. Böylece benzer markalar önceden tespit edilecek ve başvuru maliyetleri azaltılabileceği gibi üzerine ciddi yatırımlar yapılması düşünülen bir işaretin önceden tespiti ile yeni işaretlerin bulunabilmesi önemli ekonomik avantajlar sağlayacaktır.
MARKA TESCİL KORUMASI NE ZAMAN BAŞLAR?
Marka başvurusu için gerekli müracaat evraklarının TPE'ye girdiği tarih, saat ve dakika itibariyle koruma başlamaktadır. Ancak, müracaatı yapılan marka, yönetmelikte belirtilen kriterlere göre inceleme ve araştırmaya tabi tutulmaktadır. Bu nedenle marka hakkının sağladığı yaptırımların en azından müracaatı yapılan marka TPE resmi marka bülteninde ilana çıkana kadar kullanılmaması daha sağlıklı olacaktır.
TÜRKİYE’ DE MARKA TESCİLİ NE KADAR SÜREDE GERÇEKLEŞİR?
Müracaat tarihi itibariyle, tüm şartların yerine getirilmesi ve belgelerin eksiksiz olarak TPE'ye sunulması halinde müracaatın belgeye bağlanma süresi yaklaşık 11-12 aydır. Bu sürenin uzamasına, inceleme aşamasında müracaatı yapılan markanın, tescilli ve işlemde olan benzerlerinin çokluğu ya da ilan aşamasında üçüncü kişilerden itiraz gelmesi gibi sebepler yol açabilir. Bu hallerde müracaatın belgeye bağlanma süresi 18 aya çıkabilir.
MARKA TESCİLİNDE MARKA VEKİLİ İLE ÇALIŞMAK NE AVANTAJ SAĞLAR?
Tescili talep edilecek markanın, marka vekili tarafından resmi müracaat öncesinde ön araştırma ve tescil edilebilirlik değerlendirmesi sağlıklı olarak yapılmalıdır. Müracaat sonrası işlem süresinin uzun olması, tüm aşamalarda ve resmi yazışmalarda hak kayıplarının önlenmesi açısından enstitü siciline kayıtlı marka vekili ile çalışmak yararlı olacaktır.
MARKA NE ZAMAN KORUNMAYA BAŞLAR VE MARKA TESCİL BELGESİ NE TÜR HAKLAR SAĞLAR?
· Tescil edilen marka belgesi, belgede yazılı olan ürün ve hizmetler üzerine markayı koyma ve kullanma hakkı verir ve sahibine tescilli markayı haksız yere kullanan ve taklit edenlere ihtarname çekme, markayı taşıyan ürüne ihtiyati tedbir ve el koyma ile maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı sağlar. Marka sahibi bu haklarını etkin bir biçimde kullanabilmesi için markasını olası taklitlere karşı etkin bir şekilde izlemeye almalıdır. Ayrıca, tescil edilmek üzere yayınlanan markaların benzerlerini tespit etmek ve itiraz hakkını kullanarak ilgili markanın tescilini engellemek üzere vekillik bürolarından marka izleme hizmeti de almalıdır.
· Bilinmesi gereken önemli bir husus şudur ki; başvuru hakkı, hak sahibine işareti bir marka olarak koruma hakkı sağlamaz. Zira tescili bekleyen bir hak olan başvuru hakkı tescil edilmesinden önce hak, haksız rekabet hükümlerine göre koruma altında bulunacak fakat markalar hukuki düzenlemesine göre korunamayacaktır.
· Markanın tescili için başvurunun yayınlanmasından sonra doğabilecek durumlarla ilgili olarak tazminat talebi yapılabilir. Marka başvurusunun yayınlanması ile anlaşılması gereken, ilk idari inceleme işlemi sonrasında üçüncü kişilerin itirazına açıldığı 3 aylık bülten ilanı aşamasıdır. Bu aşama markanın yine henüz tecil edilmediği ve idari sürecin devam ettiği aşamadır. Ancak başvurunun yayını ile doğan haklar, tescilin yayını ile birlikte markadan doğan hakların kapsamı içinde değerlendirilir. Mahkeme, öne sürülen iddiaların geçerliliğine ilişkin olarak tescilin yayınlanmasından önce karar veremez. Bu sebeple, markanın tescil edilmeden önce kullanılması tavsiye edilmemektedir. Bununla birlikte, uzun zamandır kullanılan ve benzeri olmadığı kesinlikle bilinen bir markanın zaten kullanılıyor olması sebebiyle, müracaat durumundan kaynaklanan kullanmama tavsiyesi içerisinde değerlendirilemeyeceği açıktır.
· Markanın sağladığı haklar, üçüncü kişilere karşı marka tescilinin yayın tarihi itibariyle hüküm ifade eder. Marka tescilinin yayını ile anlaşılması gereken, idari işlemlerin son bulması ve markanın belgeye bağlanmasına karar verilmesi sonrası tescil ilanı aşamasıdır.
· Marka tescil edildikten sonra her türlü hukuki veya cezai talepte bulunulabilir. Marka tescil edilmesi sonrası sahibine, tek başına kullanma hakkı veren ve bu yönüyle üzerinde ekonomik olarak yararlanma hakkı sağlayan bir belgedir.
· Aynı şekilde, marka belgesi hak sahibine başkalarının aynı ya da ayırt edilemeyecek kadar benzer markaların kullanılmasını önleme hakkı vermektedir. Söz konusu önleme hakkı, hakkın tecavüze uğradığına ilişkin tespit davası, ihtiyati tedbir istemli tecavüzün ortadan kaldırılması ve tazminat davası ve yine tecavüz fiillerinin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak ürünler ve ürünlerin üretilmesine yarayan kalıp ve parçalara el koymayı kapsayacak şekilde ceza davası açılması hakkını da vermektedir.
MARKA TESCİLİ İLE ORTAYA ÇIKAN HAKKIN NİTELİĞİ NEDİR?
Başvuru için gerekli evrakların TPE'ye verilmesi ile idari nitelikte bir inceleme süreci işlemeye başlar. Söz konusu başvuru, hak sahibine bir öncelik hakkı tanır ve bu öncelik hakkı, başvurunun kayda alındığı tarih, saat ve dakika itibari ile belirlenir. Başvuru hakkı, başkasının aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer bir işareti aynı ya da benzer marka veya hizmetler için tescil ettirmesine engel olan bir haktır. Böylece başvuru ile elde edilen hak, sonraki başvuruların tescilini TPE tarafından verilecek bir kararla ya da yapılacak bir itirazla önleme hakkı sağlayacaktır.
· Başvuru hakkı, başvuru sahibinin veya vekilinin talebi üzerine, marka başvurusunda içerik, mal veya hizmetlerde değişiklikleri kapsamayan; başvuru sahibinin adı ve adresindeki hatalar, imla hatalarına ilişkin yanlışlıkların düzeltilmesi hakkı sağlar.
· Başvuru hakkı, markanın tescil edilmesinden önce, başvuru sahibi tarafından geri çekilmesi imkânı sağlar.
· Başvuru hakkı, başvuru sahibine mirasla geçebilen, devir edilebilen, haciz, rehin ya da lisans konusu yapılabilecek bir hak sağlar.
MÜSECCEL MARKA NE ANLAMA GELİR? ÜRÜNLER ÜZERİNDE YER ALAN R, TM VE C İŞARETLERİNİN ANLAMLARI VE ÖZELLİKLERİ NEDİR?
· "Müseccel marka", tescil edilmiş ve tescilli olarak korunan marka anlamına gelir.
· ® işaretinin açılımı "register"dır ve tescillidir anlamında mal ve hizmetlerde marka yanında kullanılmaktadır.
· TM işaretinin açılımı "trade mark"tır ve "ticari marka" anlamına gelmektedir. Tescil başvurusu yapılmış ve henüz tescil edilerek marka tescil belgesine bağlanmamış markalar olarak kullanılmaktadır.
· © işaretinin açılımı "copyright"tır ve "telif hakkı" anlamında kullanılmaktadır.
TÜRKİYE’ DE ALINAN BİR MARKA TESCİLİ TÜM DÜNYADA GEÇERLİ MİDİR?
Marka tescil belgesi, hangi ülkede alınmışsa o ülkede koruma sağlayan bir belgedir. Bu sebeple Türkiye'de belgeye bağlanmış bir marka ancak Türkiye'de koruma altında olacaktır. Başka ülkelerde markanın korunması istendiğinde, istenilen ülkelerin patent ofislerine tescil için müracaat edilmesi gerekmektedir.
YURTDIŞINDA MARKA TESCİLİ NASIL YAPILIR?
Markalar tescil edildikleri ülkelerde korunur. Bu nedenle koruma talep edilen ülkelerde tescil başvurusu yapılmalıdır. Tüm dünyada geçerli bir tescil sistemi yoktur. Türkiye'nin yararlanabildiği 2 toplu tescil sistemi vardır: Topluluk Markası (CTM) ve Madrid Protokolü. Topluluk Markası, tek bir başvuru ile 25 Avrupa Birliği ülkesinde tescil olanağı sağlar. Madrid Protokolü çerçevesinde yapılan başvuru ile 77 üye ülkenin tamamı veya seçilen ülkeler için koruma sağlanabilmektedir.
MARKA BAŞVURUSU VE TESCİL BELGELERİ ÜZERİNDEKİ TASARRUFLAR VE DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR, BUNLARIN ENSTİTÜYE BİLDİRİLMESİ ZORUNLU MUDUR?
Marka sahibi, markasını kullanarak ya da başkasının kullanmasına izin vererek markasından ekonomik menfaat elde eder. Marka tescil belgesi ile elde edilen hak devredilebilir, lisans yoluyla kiralanabilir, veraset yolu ile varislere intikal edebilir ya da rehin edilebilir. Marka tescil belgesi üzerinde yapılan devir, lisans, veraset ve intikal, rehin gibi tasarruflarla, adres ve ünvan değişikliklerinin 3. kişilere karşı hüküm ifade edebilmesi için marka siciline kayıt edilmesi gereklidir. Bunun için de bu değişiklikler TPE'ye bildirilmelidir.
TESCİLLİ MARKA HAKKI İHLAL EDİLİYORSA NE YAPILMALIDIR?
KHK'nın sağladığı korumadan yararlanmanın ana şartı, markanın TPE tarafından tescil edilmiş olmasıdır. Tescil edilmemiş bir marka KHK anlamında korumadan yararlanamayacaktır. Tescil edilmemiş bir markaya yapılan ihlale karşı gidilecek yol Ticaret Kanunu'nun haksız rekabet hükümleri olacaktır. İhlal (tecavüz), tescilli bir markanın, sahibinin izni olmaksızın 556 sayılı KHK anlamında kullanılması veya markayı taşıyan mal ve hizmetlerin, tecavüzün bilinmesine rağmen o malların nereden alındığının bildirilmesinden kaçınılmasıdır. Marka hakkı ihlal edilen tescilli marka sahibi, adli makamlara başvurup, kanunda öngörülen hukuk veya ceza davalarından birini açabilir. Markanın bir başkası tarafından kullanıldığını düşünüyorsanız, başvurulacak yer ihtisas mahkemeleri olarak hizmet veren "Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi"dir. Eğer bulunduğunuz ilde ilgili mahkeme yoksa asliye hukuk mahkemelerine başvurmanız gerekir. Ülkemizde şu ana kadar 8 adet ihtisas mahkemesi kurulmuştur.